WAŻNE ZMIANY W ŚWIADCZENIACH!!!

Prosimy o szczegółowe zapoznanie się z poniższymi informacjami, w przypadku pytań prosimy o kontakt pod numerem telefonu 29 5929 272 lub zgłoszenie się do pokoju nr 3a

 

ŚWIADCZENIE WSPIERAJĄCE

Celem świadczenia wpierającego jest udzielenie osobom niepełnosprawnym mającym potrzebę wsparcia pomocy służącej częściowemu pokryciu wydatków związanych z zaspokojeniem szczególnych potrzeb życiowych tych osób.

Uprawnionymi do świadczenia wspierającego będą osoby z niepełnosprawnościami  w wieku od ukończenia 18. roku życia, które uzyskają  decyzję ustalającą poziom potrzeby wsparcia na poziomie co najmniej 70 punktów.

Poziom wsparcia będzie ustalany przez wojewódzkie zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności, natomiast przyznawanie i wypłacanie świadczeń wspierających będzie zadaniem  Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Jak wskazano wyżej, ustawa wejdzie w życie 1 stycznia 2024 r. z pewnymi wyjątkami:

• od 1 stycznia 2024 r. świadczenie wspierające będzie dostępne dla osób z niepełnosprawnościami z ustalonym poziomem potrzeby wsparcia od 87 do 100 pkt,
• od 1 stycznia 2025 r. świadczenie wspierające będzie dostępne dla osób z niepełnosprawnościami z ustalonym poziomem potrzeby wsparcia od 78 do 86 pkt,
• od 1 stycznia 2026 r. świadczenie wspierające będzie dostępne dla osób z niepełnosprawnościami z ustalonym poziomem potrzeby wsparcia od 70 do 77 pkt.

Uwaga: wyjątkiem od tak określonego ustawą harmonogramu wejścia w życie ustawy jest art. 64 ustawy o świadczeniu wspierającym, zgodnie z którym  osoba wymagająca opieki:

1. na którą przyznano na podstawie przepisów dotychczasowych prawo do świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego, albo zasiłku dla opiekuna,
2. na którą przyznano prawo do świadczenia pielęgnacyjnego na podstawie nowego, obowiązującego  od 1 stycznia 2024r. brzmienia ustawy o świadczeniach rodzinnych
   – będzie mogła otrzymać świadczenie wspierające od dnia 1 stycznia 2024 r., także w przypadku, gdy w decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia, potrzebę tę określono na poziomie niższym niż 87  punktów w skali potrzeby wsparcia. Świadczenie wspierające będzie przysługiwało, w zależności od poziomu potrzeby wsparcia, w wysokości od 40% wysokości renty socjalnej do maksymalnej wysokości – 220% renty socjalnej (będzie to kwota netto czyli bez potrąceń na podatek dochodowy czy ubezpieczenie zdrowotne). Co do zasady świadczenie wspierające będzie przyznawane nie wcześniej niż od dnia ustalenia przez wojewódzki zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności  dla danej osoby poziomu  potrzeby wsparcia. W przypadku wniosków o wydanie decyzji w tej sprawie złożonych w roku 2024 wojewódzkie zespoły orzekające będą ustalać poziom potrzeby wsparcia od dnia złożenia wniosku. Takie rozwiązanie zapewni w początkowym okresie obowiązywania ustawy możliwość otrzymania przez osoby z niepełnosprawnościami świadczenia wspierającego za cały okres oczekiwania na wydanie decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia .

Regulacji dla opiekunów osób niepełnosprawnych, którzy zaprzestaną pobierać świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy lub zasiłek dla opiekuna w związku z wyborem przez osobę z niepełnosprawnościami świadczenia wspierającego.

Obejmują one:

• opłacanie ze środków budżetu państwa składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe oraz zdrowotne za opiekuna osoby z niepełnosprawnością, która pobierać będzie świadczenie wspierające – warunkiem jest wspólne zamieszkiwanie i gospodarowanie opiekuna z osobą z niepełnosprawnościami oraz niepodejmowanie zatrudnienia przez opiekuna;
• możliwość uzyskania przez opiekuna zasiłku dla bezrobotnych, a także świadczenia przedemerytalnego.

ZMANY W USTAWIE O ŚWIADCZENIACH RODZINNYCH

Zgodnie z nowymi przepisami świadczeniem opiekuńczym nie będzie już specjalny zasiłek opiekuńczy co oznacza, że po dniu 1 stycznia 2024 r. nie będzie już można ubiegać się o takie świadczenie. Jedynie na podstawie przepisów przejściowych, zasiłek ten będzie mógł być przyznawany po 31 grudnia 2023 r. na zasadzie zachowania praw nabytych.

Zasadniczym zmianom ulegają też zasady przyznawania prawa do świadczenia pielęgnacyjnego: od 1 stycznia 2024r. wchodzą w życie nowe uregulowania prawne dotyczące świadczenia pielęgnacyjnego. W obiegu prawnym będą funkcjonować:

1. Świadczenie pielęgnacyjne na nowych zasadach
2. Świadczenie pielęgnacyjne na tzw. starych zasadach  (ochrona praw nabytych)

Świadczenie pielęgnacyjne na nowych zasadach

Od 1 stycznia  2024 r. świadczenie pielęgnacyjne przysługiwać będzie :

1. matce albo ojcu ,
2. innym osobom, na których zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks  rodzinny i opiekuńczy, ciąży obowiązek alimentacyjny, a także małżonkom,
3. opiekunowi faktycznemu dziecka,
4. rodzinie zastępczej, osobie prowadzącej rodzinny dom dziecka, dyrektorowi placówki opiekuńczo-wychowawczej, dyrektorowi regionalnej placówki opiekuńczo-terapeutycznej albo dyrektorowi interwencyjnego ośrodka preadopcyjnego – jeżeli sprawują opiekę nad osobą w wieku do ukończenia 18 roku życia legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji. Po ukończeniu 18 roku życia osoba z niepełnosprawnościami nad którą była sprawowana opieka będzie mogła ubiegać się o przyznanie dla niej świadczenia wspierającego.

Świadczenie pielęgnacyjne od stycznia 2024r. wynosić będzie 2988 zł miesięcznie. Kwota świadczenia podlega corocznej waloryzacji od 1 stycznia.

Osobom, o których mowa  powyżej podwyższa się świadczenie o 100% na drugą i każdą kolejną osobę, nad którą sprawowana jest opieka. Warunkiem jest złożenie wniosku przez opiekuna o podwyższenie świadczenia pielęgnacyjnego.

Uchylony został warunek rezygnacji lub niepodejmowania zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej. Oznacza to, że osoby sprawujące opiekę nie będą musiały rezygnować z aktywności zawodowej aby otrzymać świadczenie pielęgnacyjne. Zmiany dotyczą także rolników, zlikwidowany został warunek zaprzestania prowadzenia gospodarstwa rolnego lub pracy w gospodarstwie rolnym. W związku z tym, uchylono również w ustawie o ubezpieczeniu społecznym rolników przepisy dotyczące opłacania składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe za te osoby.

W przypadku śmierci osoby wymagającej opieki, osoba sprawująca opiekę zachowuje prawo do świadczenia pielęgnacyjnego do ostatniego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpił zgon osoby wymagającej opieki.

Świadczenie pielęgnacyjne/ specjalny zasiłek opiekuńczy oraz zasiłek dla opiekuna  –  na starych zasadach (ochrona praw nabytych)

Uwaga: opisane wcześniej warunki  przyznawania świadczenia pielęgnacyjnego nie dotyczą osób, które będą pobierać to świadczenie na podstawie przepisów dotychczasowych. 
Pełną ochronę praw nabytych  przewiduje  art. 63 ustawy o świadczeniu wspierającym.

Należy jednak zaznaczyć, że osoba  pobierająca świadczenie pielęgnacyjne, która sprawuje opiekę nad dzieckiem w wieku do ukończenia 18. roku życia i która będzie chciała po 31 grudnia 2023 r. otrzymać świadczenie pielęgnacyjne na nowych zasadach (czyli z możliwością podejmowania zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej bez ograniczeń) musi po tej dacie zrezygnować z pobierania świadczenia pielęgnacyjnego na podstawie starych przepisów i złożyć wniosek o przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego na podstawie nowych przepisów. Może jednak podjąć decyzję o kontynuacji wypłaty świadczeń na dotychczasowych zasadach. 

Osoby, którym przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, na zasadach obowiązujących do dnia 31 grudnia 2023 r., przyznane zostało co najmniej do dnia 31 grudnia 2023 r. prawo do świadczenia pielęgnacyjnego albo specjalnego zasiłku opiekuńczego, o których mowa w ustawie o świadczeniach rodzinnych w brzmieniu dotychczasowym, zachowują, na zasadach obowiązujących do dnia 31 grudnia 2023r., prawo odpowiednio do tych świadczeń, nie dłużej jednak niż do końca okresu, na który prawo zostało przyznane, z uwzględnieniem art. 63 ust. 3 i 4 ustawy o świadczeniu wspierającym.

Warunkiem zachowania prawa do świadczenia pielęgnacyjnego albo specjalnego zasiłku opiekuńczego na zasadach dotychczasowych jest złożenie wniosku o nowe orzeczenie o stopniu niepełnosprawności albo o niepełnosprawności w terminie 3 miesięcy od dnia następującego po dniu, w którym upłynął termin ważności dotychczasowego orzeczenia o stopniu niepełnosprawności albo orzeczenia o niepełnosprawności, a następnie złożenie wniosku o ustalenie prawa odpowiednio do świadczenia pielęgnacyjnego albo specjalnego zasiłku opiekuńczego w terminie 3 miesięcy, licząc od wydania orzeczenia o stopniu niepełnosprawności albo  o niepełnosprawności – art. 63 ust. 3 ustawy o świadczeniu wpierającym.

Świadczenie pielęgnacyjne albo specjalny zasiłek opiekuńczy, o których mowa w ustawie o świadczeniach rodzinnych  w brzmieniu dotychczasowym, albo zasiłek dla opiekuna, o którym mowa w ustawie o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów, nie przysługują jeżeli osoba wymagająca opieki ma przyznane prawo do świadczenia wspierającego. 

W przypadku gdy osoba wymagająca opieki lub osoba uprawniona do jej reprezentowania złożyły wniosek o ustalenie prawa do świadczenia wspierającego, postępowanie w sprawach wniosków o świadczenie pielęgnacyjne/SZO/ZDO zawiesza się do czasu rozstrzygnięcia sprawy z wniosku o ustalenie prawa do świadczenia wspierającego. W przypadku podjęcia zawieszonego postępowania, prawo do w/w świadczeń ustala się po dokonaniu przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych rozstrzygnięcia sprawy z wniosku o ustalenie prawa do świadczenia wspierającego.

Wypłata świadczenia pielęgnacyjnego/specjalnego zasiłku opiekuńczego, zasiłku dla opiekuna podlega wstrzymaniu, jeżeli osoba wymagająca opieki lub osoba uprawniona do jej reprezentowania złożyła wniosek o ustalenie prawa do świadczenia wspierającego.

W przypadku odmowy przyznania osobie wymagającej opieki świadczenia wspierającego lub pozostawienia wniosku o to świadczenie bez rozpatrzenia, odpowiednio świadczenie pielęgnacyjne albo specjalny zasiłek opiekuńczy albo zasiłek dla opiekuna, wypłaca się od miesiąca, w którym wstrzymano ich wypłatę do końca okresu na jaki je przyznano, jeżeli osoba spełnia warunki określone w dotychczasowych przepisach.

Za nienależnie pobrane świadczenie pielęgnacyjne albo specjalny zasiłek opiekuńczy, albo zasiłek dla opiekuna, uważa się świadczenie lub zasiłek wypłacone za okres, za który osoba wymagająca opieki otrzymała świadczenie wspierające. Świadczenie nienależnie pobrane podlegać będzie zwrotowi wraz z odsetkami.

Podkreślić należy, że osoba z niepełnosprawnością składając wniosek do ZUS o przyznanie świadczenia wspierającego  będzie mogła zdecydować od jakiego miesiąca chce mieć przyznane przez ZUS świadczenie wspierające, dzięki czemu może nie dopuścić do sytuacji otrzymania świadczenia wspierającego za ten sam okres, za który opiekun otrzymał świadczenie pielęgnacyjne/ specjalny zasiłek opiekuńczy lub zasiłek dla opiekuna i tym samym uniknąć powstania nienależnych świadczeń po stronie jej opiekuna.

Świadczenie wspierające	Zmodyfikowane świadczenie pielęgnacyjne 2024	Świadczenie pielęgnacyjne do 2024 roku
Kwota zależna od wysokości renty socjalnej	Kwota niezależna od innych świadczeń	Kwota niezależna od innych świadczeń (2988 zł w 2024r.)
Przysługuje tylko osobom powyżej 18 r.ż. na podstawie indywidualnej oceny, wymaga co najmniej 70 punktów potrzeby wsparcia	Świadczenie pielęgnacyjne 2024 przysługuje tylko osobom do 18. r.ż. na podstawie orzeczenia ze wskazaniami dotyczącymi konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji	Przysługuje na podstawie orzeczenia o niepełnosprawności w stopniu znacznym lub orzeczenia ze wskazaniami dotyczącymi konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji
Ocena potrzeby wsparcia nie może być przyznana na czas nieokreślony (nie dłuższy niż 7 lat)	Orzeczenie o niepełnosprawności dla dziecka może obowiązywać tylko do 16. r.ż., później będzie już potrzebne nowe orzeczenie o stopniu niepełnosprawności	Orzeczenie może być przyznane na czas nieokreślony
Nie dotyczy opiekuna	Pozwala opiekunowi dorobić bez jakichkolwiek ograniczeń	Nie pozwala opiekunowi dorabiać, nie wlicza się do lat pracy, ale wlicza się do ustalania świadczeń emerytalno -rentowych